DOUBLE BILL : UNFOLDING & KETUK TILU
Julia Mitomi, Leroy Dodson, Aafke de Jong ❖ Feb, Mar, Apr, Sep 2010 | Netherlands
Information
| Choreography | : | Gerard Mosterd |
| Concept | : | Gerard Mosterd, Karolien de Pauw |
| Dramaturgy | : | Vera de Vlieger |
| Text | : | Alfred Birney |
| Music | : | Paul Goodman |
| Gamelan | : | Gugum Gumbira, Euis Komariah & Jugala Orchestra, Random_Inc |
| Live Video | : | Christian Chierego, David Hartono, Tristan Gieler |
| Photography | : | Karolien de Pauw, Chérie Goewie |
| Performers | : | Julia Mitomi, Leroy Dodson, Aafke de Jong |
| Duration | : | 20 & 40 minutes |
| Premiere | : | 6 February 2010 KIT, Tropentheater, Amsterdam |
| Productions | : | Stichting Nieuwe Huizen, Rutger van Otterloo |
Gallery
Agenda
| 06.02.2010 | 20:30 | Kit Tropentheater | Amsterdam |
| 09.02.2010 | 20.30 | Vrijthof Theater, AINSI | Maastricht |
| 19.02.2010 | 20:30 | De Regentes | Den Haag |
| 05.03.2010 | 20:15 | Theater Achterom | Hilversum |
| 11.03.2010 | 20.30 | Het Kruithuis | Groningen |
| 27.03.2010 | 20:30 | Krater Theater | Amsterdam ZO |
| 01.04.2010 | 20.30 | Theater de Lieve Vrouw | Amersfoort |
| 25.09.2010 | 19:45 | Pindakaas Festival | Leiden |
Dansen op de gespleten moraal van Indonesië
Trow | 4 February 2010
In ‘Ketuk Tilu’ staat de Jaipongan, een dansmuziekstijl uit Bandung centaal. FOTO KAROLIEN DE PAUW
Sander Hiskemuller
De afgelopen tijd kreeg de dans in Indonesië zware klappen te verduren. Onder druk van toenemend moslimfundamentailsme legde de regering in Jakarta een zwarte lijst aan met dansen die te veel nadruk zouden leggen op erotiek. De Nederlands-Indische choreograaf Gerard Mosterd was verbijsterd: “Je kunt je voorstellen hoe men daar op Bali op reageerde. In hindoedansen word erotiek gezien als verwerkelijking van goddelijke energie. De viering van het leven is hun ontnomen.”
‘Ketuk Tilu’, vanaf zaterdagin Mosterds nieuwe tourneeprogramma tezien, is een verholen commentaar op Jakarta’s kuisdrift en tegelijk een geruststelling dat het zo’n vaart niet zal lopen. In het dansstuk stelt Mosterd de Jaipongan uit Bandung centraal. “De stijl werd ontwikkeld om de ban op rockmuziek te ontlopen, die Soekarno halverwege de jaren zestig instelde. Jaipongan is ge?nspireerd op de bewegingen van een Javaanse straatprostituee, gebruikmakend van pentjaksilat en gamelanhet is de rock-‘n-roll van Java.”
De Jaipongan geld voor Mosterd ook wel een beetje als symbool voor de gespleten moraal van de Indonesi?r, die Mosterd goed kent. Veel van zijn producties gaan daarover. “Het is de complexiteit van een optelsom van volkeren, waar eeuwen van sjamanisme, boeddhisme, hindoe?sme, christendom en islam overheen zijn gegaan. De volksaard is daardoor verfijnd, maar ook pleasend: de ander niet voor de voeten willen lopen en dat dan onwillekeurig toch doen.”
De aard is ook in hem overerfd, als derde generatie. Als jongetje van zeven stond Mosterd in de achtertuin van zijn ouderlijk huis in Amersfoort ritualistische bewegingen uit te voeren. Zoomar uit zichzelf.
Op het Haagse balletconservatorium kon hij hoog springen, dankzij de kromming in zijn onderbenen, kenmerkend voor de Aziatische fysiologie. Maar de bewegingen uit de Amersfoortse achtertuin moest hij afleren. “Van introvert en intu?tief naar extraavert en formeel: benen uitdraaien, tenen strekken – dat zat ervan nature minder in.”
Toen de voorbeeldige klassieke balleleerling een gastoptreden kondoen in Taiwan, voelde dat als thuiskomen. “Ik had geleerd dat westerse kunsten het hoogste waren en opeens kwam ik in aanraking met taichi en Chinese opera. Het gevoel uit de achtertuin kwam terug; ik besefte voor het eerst hoe Aziatisch ik ben.”
In zijn “vrijwel altijd autobiografische werk” onderzoekt Mosterd wat hem als Indonesisch en wat als Europees aankleeft, zoals in ‘Unfolding’ het tweede onderdeel van het tourneeprogramma. “De spreidstand van mijn zijn: met één been in de Europese dansachtergrond en de ander in het Aziatische bewegingsjargon. Door het te verenen word het voor mij ook duidelijker wie ik ben.”
Mosterd kopieert geen Indonesische dansen in zijn stukken, maar benadert ze ‘fenomenologisch’. “Van Sri lanka tot Japan, en in alle verscheidenheid van de Indonesische archipel is dezelfde feel uit de dansen te destilleren: naar binnen gericht en introvert – heimelijk, alsof er een groot geheim wordt begraven. “Naar eigen zeggen neemt Mosterd het publiek mee op reis langs zijn bewegingsvondsten. “Ik toon frases waarin oosterse subtiliteit samensmelt met westerse, dynamische dansexpressie.”
Het ergert hem als er word gezegd dat er in het multiculturele Nederland nog niemand is opgestaan als de Brits-Bengaalse dansmaker Akram Khan, die van moderne dans en traditionele kathak een fris hedendaags amalgaam wist te smeden. “De Bengalen in Engeland zijn altijd Bengaals gebleven. Dat is bij de Nederlands-Indi?rs nooit het geval geweest, die zijn geassimileerd. Dat neemt niet weg dat ze een heel specifieke indentiteit hebben. Zo Bengaals als Khan is, zo Indisch ben ik niet. Ik ben half. Dat is nou precies waarom ik doe wat ik doe.”
Mosterd op tournee
‘Ketuk Tilu’ en ‘Unfolding’ van Gerard Mosterd. 6/2 KIT Tropentheater Amsterdam, daarna tournee, zie www.gerardmosterd.org
